Transparentność
Transparentność mechanizmem prewencyjnym.
-
Transparentność
,,Transparentność to najlepsza broń w walce z korupcją.”
Kjell Kristian Dørum
(Norweski Urząd Kontrolera Obrachunkowego)
Wprowadzenie szerokiej jawności oświadczeń majątkowych miałoby przede wszystkim na celu uzyskanie wysokiego stopnia transparentności życia publicznego, a także zwiększenie kontroli społecznej działań osób pełniących funkcje publiczne. Transparentność działa jako mechanizm prewencyjny, zmniejszając przestrzeń do nadużyć i sprzyjając budowaniu zaufania społecznego.
Transparentność w przeciwdziałaniu korupcji polega na przejrzystości procedur, określeniu czytelnych zasad oraz umożliwieniu nadzoru społecznego. W odniesieniu do zwalczania korupcji umożliwia łatwiejszy dostęp do wykrycia korupcyjnych działań, ponieważ procesy są przejrzyste, a decyzje i transakcje są widoczne dla opinii publicznej, mediów i odpowiednich organów kontrolnych.
Transparentność w życiu publicznym jest jedną z wysokich wartości pozostających pod ochroną ustawodawcy. Jest także jednym z podstawowych wyznaczników istnienia realnego ustroju demokratycznego. Nieuzasadnione ograniczanie takiej jawności powoduje sytuację, w której obywatele są poddani uprzedmiotowieniu. Nie są bowiem traktowani jako suweren posiadający w swoich rękach najwyższą władzę w państwie, tylko jako zobowiązani do realizowania konkretnych dyrektyw płynących od ustawodawcy, którego wszak wybrali do realizacji demokracji przedstawicielskiej. Dochodzi wówczas do zachwiania idei społeczeństwa obywatelskiego rozumianego jako wspólnota mająca określony poziom świadomości społecznej i realizująca określone cele[1].
[1] B. Opaliński, Dostęp do informacji publicznej jako emanacja zasady jawności życia publicznego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019, nr 7–8, LEX/el., s. 35–43.